تحلیل فضایی عوامل مؤثر بر عمل‏کرد آژانس¬های مسافرت هوایی در ایران

دفترهای آژانسهای مسافرت هوایی، یکی از زیرساخت¬های اساسی برای توسعة گردشگری محسوب می¬شوند و میزان عمل‏کرد آنها بیانگر وضعیت توسعة گردشگری و خدمات وابسته به آن در هر جامعه است. بر این اساس، در پژوهش حاضر به تحلیل فضایی عوامل مؤثر بر عمل‏کرد دفترهای مورد مطالعه در ایران می¬پردازیم. اهداف ما در پژوهش، علاوه بر تعیین عوامل مؤثر بر عمل‏کرد آژانس¬ها، ارزیابی درجة گسترش عمل‏کرد آنها در استان¬های کشور و اولویت¬بندی عاملها برای متعادل¬تر شدن منافع حاصل از عمل‏کرد آژانس¬هاست. روش پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی است و تحقیق با استفاده از الگوهای تحلیل عاملی، ضریب توزیع، تحلیل خوشه¬ای و فرایند تحلیل سلسله مراتبی و با به¬کارگیری نرم¬افزارهای spss و arc view صورت گرفته است. یافته¬های پژوهش نشان می¬دهد که از 51 نماگر اولیه، 32 نماگر انتخابی- که به شش عامل معنادار کاهش یافته¬اند و در‏مجموع، 15/66 درصد واریانس جامعه را تبیین میکند، بر عمل‏کرد آژانس¬های هوایی کشور مؤثر هستند. به‏لحاظ توسعة عمل‏کردی آژانس¬ها، استان تهران در سطح بالا (عمل‏کرد مطلوب)، هشت استان در سطح دوم (عمل‏کرد نیمه‏مطلوب به بالا)، یازده استان در سطح سوم (عمل‏کرد نیمه¬مطلوب به پایین) و ده استان در پایین¬ترین سطح (عمل‏کرد نامطلوب) قرار دارند. برای بهبود عمل‏کرد آژانس¬ها، فرایند تحلیل سلسله مراتبی، نقش عامل کارکردی- نهادی را مؤثرتر از دیگر عامل¬ها پیش¬گویی میکند.